Hội Chứng Đại Tràng Kích Thích Là Gì?

Hội chứng đại tràng kích thích (IBS – Irritable Bowel Syndrome) là một rối loạn chức năng tiêu hóa phổ biến. Tình trạng này không gây nguy hiểm đến tính mạng. Nhưng các triệu chứng của nó có thể rất khó chịu và gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị hội chứng đại tràng kích thích.

Hội chứng đại tràng kích thích là gì?

Hội chứng đại tràng kích thích còn được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau. Ví dụ như hội chứng ruột kích thích, viêm đại tràng co thắt, hội chứng đại tràng chức năng, rối loạn cơ năng ống tiêu hóa…

Hội chứng đại tràng kích thích là một rối loạn mãn tính ảnh hưởng đến ruột già. Rối loạn này gây ra các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón. Không giống như các bệnh lý viêm ruột khác như viêm loét đại tràng hay bệnh Crohn, IBS không gây ra tổn thương thực thể ở ruột. Tuy nhiên, nó có thể gây ra những phiền toái lớn đối với người bệnh.

Nguyên nhân gây đại tràng kích thích

Nguyên nhân gây bệnh đại tràng kích thích vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, các bác sĩ chỉ ghi nhận một vài cơ chế có liên quan đến hội chứng này như sau:

– Rối loạn hệ thần kinh não – ruột: Nhu động dạ dày và đường ruột được kiểm soát bởi hệ thần kinh não – ruột. Do đó, khi cơ quan này bị rối loạn, dạ dày hoặc đại tràng có thể tăng hoặc giảm nhu động bất thường và làm phát sinh các triệu chứng lâm sàng của bệnh.

– Rối loạn nhu động ruột: Nhu động đại tràng quá nhanh hoặc quá chậm làm hưởng đến hoạt động của hệ tiêu hóa. Từ đó gây ra các triệu chứng đầy bụng, tiêu chảy, táo bón… và làm tăng nguy cơ mắc hội chứng đại tràng kích thích.

– Tăng tính thấm của ruột: Các nghiên cứu cho thấy, khả năng thẩm thấu của ruột tăng lên làm tăng nguy cơ rối loạn nhu động ruột. Từ đó dẫn đến bệnh đại tràng kích thích.

– Thay đổi hệ vi sinh đường ruột: Hệ vi sinh đường ruột bị mất cân bằng đột ngột có thể là nguyên nhân khiến đại tràng co thắt bất thường. Thực tế cho thấy, những người mắc bệnh lý này đều có chế độ ăn ít chất xơ, không bổ sung probiotic và lạm dụng thuốc kháng sinh.

– Các yếu tố khác: Nguy cơ mắc hội chứng đại tràng kích thích tăng lên đáng kể khi có những yếu tố như căng thẳng, thức khuya, suy nhược, làm việc quá sức, chế độ ăn không lành mạnh, thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia, thường xuyên bị nhiễm khuẩn đường ruột….

Triệu chứng nhận biết đại tràng kích thích

Hội chứng đại tràng co thắt cần được khám chẩn đoán và đánh giá cẩn thận để loại trừ các bệnh lý ác tính và nguy hiểm khác của hệ tiêu hóa. Ví dụ như: ung thư đại tràng, viêm đại tràng xuất huyết mãn tính, nhiễm khuẩn đường ruột…. Bệnh đại tràng kích thích diễn tiến lâu trong hàng tháng, thậm chí kéo dài nhiều năm. Hai triệu chứng chính của hội chứng này là đau bụng và rối loạn đại tiện.

1. Đau bụng

Bên cạnh những cảm giác đầy bụng, đầy hơi… gây khó chịu, người bệnh xuất hiệu triệu chứng đau bụng. Đau bụng thường là đau quặn thắt, đột ngột. Nhưng cũng có khi báo hiệu trước đó 4-5 phút bằng biểu hiện đau nhẹ, râm ran. Khi đau bụng, người bệnh có cảm giác mót đại tiện và phải đi tiêu ngay.

Cơn đau thường xuất hiện ngay sau bữa ăn hoặc khi người bệnh có sự chấn động về mặt tâm lý. Ở nữ giới, đau bụng còn có thể xuất hiện trong thời gian gần kỳ kinh nguyệt. Đau bụng có thể diễn ra trong 1-2 ngày nhưng cũng có thể kéo dài trong nhiều ngày.

Vị trí đau bụng thường không cố định. Người bệnh có thể bị đau ở vùng bụng dưới hoặc đau dọc theo khung đại tràng. Đặc biệt, đau bụng do đại tràng kích thích sẽ giảm bớt hoặc hết hẳn sau khi trung tiện hoặc đại tiện và người bệnh có thể sinh hoạt trở lại bình thường.

2. Rối loạn đại tiện

Phổ biến nhất là tiêu chảy, nhưng cũng có khi đi ngoài kiểu “phân sống”  thành khuôn sệt sệt. Một dạng khác là táo bón. Người bệnh 2-3 ngày mới đi tiêu một lần. Có thể xuất hiện dịch nhầy trong phân nhưng không có máu. Tiêu chảy hoặc táo bón có thể xảy ra xen kẽ từng đợt hoặc đơn độc.

Rối loạn đại tiện thường xảy ra vào buổi sáng, sau khi ăn điểm tâm, ít gặp vào ban đêm. Người bệnh có thể bị tiêu chảy liên tiếp 2-3 lần hoặc nhiều hơn. Sau đó trở lại bình thường cả ngày.

Rối loạn thói quen đi tiêu có thể kéo dài hàng tháng, sau đó tự động hết mà không cần điều trị.

3. Các dấu hiệu khác

Ngoài hai triệu chứng đặc trưng trên, người mắc bệnh đại tràng kích thích cảm thấy mệt mỏi, lo lắng hoặc mất ngủ. Tuy nhiên, thân nhiệt người bệnh luôn ổn định, không sốt. Các xét nghiệm máu, xét nghiệm phân, siêu âm, chụp X-quang ổ bụng, nội soi ống tiêu hóa… đều cho kết quả bình thường.

Việc không tìm ra nguyên nhân kèm theo các triệu chứng bệnh tái diễn trong thời gian dài càng khiến người bệnh chán nản, lo âu, chất lượng cuộc sống bị suy giảm. Nếu người bệnh chủ động ăn uống kiêng khem không có sự tư vấn của bác sĩ khiến cơ thể ngày càng trở nên gầy yếu, suy nhược.

Cách điều trị bệnh đại tràng kích thích