Mụn trứng cá là một tình trạng viêm nhiễm xảy ra chủ yếu ở nang lông trên da mặt, ngực và lưng. Mặc dù vi khuẩn có vai trò quan trọng trong quá trình hình thành mụn, nhưng nguyên nhân gốc rễ của bệnh lại nằm ở sự tắc nghẽn và viêm nhiễm của nang lông. Việc hiểu rõ nguyên nhân gây mụn trứng cá là chìa khóa để đưa ra các phương pháp điều trị hiệu quả và ngăn ngừa tái phát.
Thế nào là mụn trứng cá?
Bệnh trứng cá là tình trạng da xuất hiện các mụn nhỏ do nang lông bị tắc nghẽn bởi dầu và tế bào da chết. Triệu chứng của bệnh trứng cá cấp tính bao gồm mụn đầu trắng, mụn đầu đen và mụn nhọt. Thường xuất hiện trên mặt, trán, ngực, lưng trên và hai bên vai.Mụn trứng cá phổ biến nhất ở thanh thiếu niên. Nhưng bất kỳ ai ở mọi lứa tuổi cũng có thể bị ảnh hưởng.
Trong giai đoạn cấp tính của bệnh, có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả. Nhưng mụn trứng cá có thể kéo dài. Khi các mụn nhọt và vết sưng viêm bắt đầu lành. Một số người chỉ để lại vết thâm nhỏ, trong khi người khác lại phát sinh mụn mới.
Tùy vào mức độ nghiêm trọng, sự hiện diện của mụn có thể gây cảm giác tự ti và lo lắng cho người bệnh, cũng như để lại sẹo trên da, đặc biệt là khu vực mặt. Tuy nhiên, nếu xác định đúng nguyên nhân và cơ chế hình thành sớm, cũng như bắt đầu điều trị kịp thời, bệnh sẽ được kiểm soát và thẩm mỹ sẽ được cải thiện đáng kể.
Triệu chứng của mụn trứng cá như thế nào?
Các triệu chứng điển hình của mụn trứng cá bao gồm:
- Mụn đầu đen: Đây là những lỗ chân lông bị tắc nghẽn, tiếp xúc với không khí nên có màu đen.
- Mụn đầu trắng: Tương tự mụn đầu đen nhưng lỗ chân lông bị bịt kín, không tiếp xúc với không khí nên có màu trắng.
- Sẩn: Là những nốt mụn nhỏ, cứng, màu đỏ, thường gây đau khi chạm vào.
- Mụn mủ: Đây là những nốt mụn sưng đỏ, chứa mủ bên trong.
- Nốt sần: Là những khối u cứng, nằm sâu dưới da, thường gây đau.
- U nang: Là những khối u lớn, chứa đầy mủ, có thể gây đau và để lại sẹo.
Ngoài ra, mụn trứng cá còn có thể gây ra các triệu chứng khác như
- Da dầu: Tuyến bã nhờn hoạt động quá mức khiến da trở nên bóng nhờn.
- Da sần sùi: Tế bào chết tích tụ trên da gây ra cảm giác sần sùi.
- Đỏ, viêm: Vùng da xung quanh mụn bị đỏ và viêm.
- Ngứa: Một số người cảm thấy ngứa ở vùng da bị mụn.
Nguyên nhân gây ra mụn trứng cá?
Nguyên nhân chính gây ra mụn trứng cá bắt nguồn từ sự tắc nghẽn của nang lông. Khi tuyến bã nhờn hoạt động quá mức, sản sinh ra lượng dầu thừa. Kết hợp với tế bào chết, chúng sẽ tích tụ lại và bịt kín lỗ chân lông. Tình trạng này tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn Propionibacterium acnes sinh sôi và phát triển, gây viêm nhiễm, hình thành các nốt mụn.
Ngoài ra, sự thay đổi hormone cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành mụn trứng cá. Ở tuổi dậy thì, sự tăng đột biến của hormone androgen kích thích tuyến bã nhờn sản xuất dầu nhiều hơn. Đồng thời làm dày lớp lót bên trong nang lông, dễ gây tắc nghẽn. Các yếu tố di truyền cũng ảnh hưởng đến khả năng mắc mụn trứng cá. Nếu trong gia đình có người bị mụn, khả năng bạn bị mụn cũng cao hơn.
Bên cạnh đó, chế độ ăn uống không lành mạnh. Đặc biệt là việc tiêu thụ quá nhiều đồ ngọt, thức ăn nhanh, cũng có thể làm tăng nguy cơ bị mụn. Stress cũng là một yếu tố góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng mụn. Bởi vì căng thẳng làm tăng sản xuất hormone cortisol, kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn.
Một số yếu tố khác như sử dụng mỹ phẩm không phù hợp, khí hậu nóng ẩm, ma sát da quá nhiều cũng có thể làm tăng nguy cơ bị mụn. Tuy nhiên, nguyên nhân chính gây ra mụn trứng cá vẫn là sự kết hợp giữa sự tăng tiết dầu, sự tích tụ tế bào chết và sự viêm nhiễm do vi khuẩn.
Cơ chế hình thành mụn trứng cá diễn ra như thế nào?
Mụn trứng cá xảy ra khi các lỗ nhỏ trên da, gọi là nang lông. Bị tắc nghẽn bởi bã nhờn từ tuyến dầu. Các tuyến này nằm gần bề mặt da, kết nối với nang lông và có lỗ nhỏ cho sợi tóc hoặc lông mọc qua. Vì vậy, mụn trứng cá thường xuất hiện trên mặt, trán, ngực, lưng trên và vai, nơi có nhiều tuyến dầu nhất. Mụn cũng có thể xuất hiện trên da đầu do sự hiện diện của các tuyến dầu trong nang tóc.
Khi thành nang phình ra và chứa mụn, sẽ hình thành mụn đầu trắng. Ngược lại, nếu nang lông mở, sẽ dẫn đến mụn đầu đen. Mụn đầu đen có thể trông như bụi bẩn mắc kẹt trong lỗ chân lông. Nhưng thực chất là do tắc nghẽn bởi vi khuẩn và dầu. Và chuyển sang màu nâu khi tiếp xúc với không khí.
Mụn trứng cá có thể phát triển thành mụn nhọt. Biểu hiện là những đốm đỏ có khối trung tâm màu trắng khi các nang lông bị tắc nghẽn do viêm hoặc nhiễm trùng. Tình trạng tắc nghẽn và viêm nếu phát triển sâu vào bên trong nang lông có thể tạo ra các khối u nang dưới da. Nếu không được kiểm soát tốt, tình trạng viêm tại nang lông có thể lan rộng. Hình thành các khối u cục trứng cá.
Các yếu tố gì có thể ảnh hưởng đến tình trạng mụn trứng cá?
Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến tình trạng mụn trứng cá là rất đa dạng. Từ nội tiết tố, di truyền, chế độ ăn uống đến các yếu tố môi trường và tâm lý.
- Thay đổi hormone là một trong những nguyên nhân chính gây ra mụn trứng cá, đặc biệt ở tuổi dậy thì khi lượng hormone androgen tăng cao, kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh mẽ, sản sinh ra quá nhiều dầu.
- Di truyền cũng đóng vai trò quan trọng, nếu trong gia đình bạn có người bị mụn trứng cá thì khả năng bạn mắc phải cũng cao hơn.
- Stress cũng là một yếu tố kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh mẽ, gây ra mụn.
- Thuốc cũng là một yếu tố cần lưu ý, một số loại thuốc như corticosteroid, lithium có thể làm tình trạng mụn trở nên tồi tệ hơn.
Kết luận
Mụn trứng cá không chỉ là vấn đề về thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng lớn đến tâm lý của người bệnh. Việc điều trị mụn trứng cá càng sớm càng tốt sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng. Như sẹo, thâm nám và giúp bạn lấy lại sự tự tin. Với mỗi người, nguyên nhân gây mụn có thể khác nhau. Do đó, việc điều trị cần được cá nhân hóa để đạt hiệu quả cao nhất. Đừng quên theo dõi nhà thuốc Đức Thịnh Đường để khám phá thêm nhiều bài viết bổ ích về các phương pháp chăm sóc da khác.
NHÀ THUỐC ĐÔNG Y GIA TRUYỀN ĐỨC THỊNH ĐƯỜNG
- Website: www.ducthinhduong.com
- Địa chỉ Hải Phòng: 8/5/47 phố Lê Lai, Ngô Quyền, Hải Phòng
- Hotline: 0225.3826.056/ 0966.898.161
- Địa chỉ Hà Nội: 32/12 phố Văn Phú, Hà Đông